Trauma & Herstel

We hebben allemaal onze trauma’s. Klein, groot, … Hoe het ook aanvoelt, ze hebben impact op het hier en het nu. In het boek De Fontein – Vind je plek van Els Van Steijn, wordt het helder omschreven in een drieluik: het overlevingsdeel, het traumadeel en het gezonde deel. Vooraleer ik hier verder op inga, wil ik eerst nog iets vertellen over emoties.

Emoties: primaire en secundaire emoties

Secundaire emoties zijn deze waar je vastzit en in kringetjes blijft draaien. Ze helpen je au fond niet verder, wel zijn ze een indicatie om naar de initiële emotie oftewel de primaire emotie te gaan. Een voorbeeld: je wordt steeds boos in een bepaalde situatie. Je zal die dan uiten, maar ze  veroorzaken een tijdelijke opluchting. Dit heeft een eindeloos karakter, tot het ‘opgelost’ wordt.

Primaire emoties daarentegen zijn van een diepere orde. Ze raken je in jouw kern. Als je deze wegduwt, dan word je juist verdrietig, onrustig of angstig. Maar eenmaal je ze aandacht geeft, kan er heling ontstaan. Zo kuis je op. Als het niet helder is, en vaak is dat ook zo, dan kan je vragen stellen zoals: is het een pijnpunt of zit er een andere laag onder? Welke emoties wil ik vermijden omdat ze heftig aanvoelen? Waarom doet dit zo’n pijn? Je kan bijvoorbeeld vanuit je kwaadheid of vermijding gaan voelen. Misschien zit er wel een stuk afwijzing, of nog iets anders…

Jouw overlevings-ik

Als een situatie leidt tot een trauma, of je komt in de buurt van een herhaling van een trauma, dan gaat de alarmbel aan in jouw systeem. Jouw overlevings-ik regelt dat jij praktisch kan overleven. Dus elke gebeurtenis die maar kan leiden tot de herinnering van de oorspronkelijke traumatische gebeurtenis zal de overlevings-ik uit zijn slaap halen. Deze komt direct in actie om alles te elimineren. Het is hier belangrijk om te kijken wat de trigger is. Dat kan bijvoorbeeld zijn: afwijzing, intimiteit, verlating, …

Jouw traumadeel of afgesplitste-ik

Als primaire emoties als te heftig ervaren worden, worden deze gebundeld in een traumadeel, dit onder leiding van jouw overlevings-ik. Naast emoties worden er ook capaciteiten en vaardigheden meegenomen (bijvoorbeeld ontspannen zijn, openstaan, op avontuur gaan, …) Je overlevings-ik zorgt ervoor dat jouw traumadeel afgesplitst wordt van je kern. Je verliest een stuk van jezelf, vandaar ook het ‘afgesplitste’ deel. Bij te heftige primaire emoties, is het zo overweldigend dat je daar de tijd en ruimte niet voor hebt. Op dat moment is de focus overleven. De rest moet dus wijken. Het traumastuk wordt buiten jezelf ‘geparkeerd’ en je hebt er eigenlijk geen toegang meer toe. Dit wordt ook wel het emotioneel complex genoemd. De toegang tot dit traumadeel wordt tegengehouden door jouw overlevings-ik, want deze vindt het prima dat de primaire emoties weggestopt worden. Het heeft enkel als doel om te overleven.

Jouw gezonde ik

Zowel jouw overlevings-ik als jouw traumadeel zijn betrokken bij de gebeurtenis van het trauma. Daarnaast heb je ook nog een gezond ik actief. Deze in onaangetast. Dit stuk ontwikkelt zich verder tot een meer volwassen versie van jezelf. Belangrijk om te weten is dat dit stuk behulpzaam is bij het verwerken van het trauma. Het helpt je terug revitaliseren.

Heling door re-integratie  van jouw afgesplitste-ik

Beschermingsmechanismen komen voort uit onmacht en nooit uit onwil. De situatie is gewoon te heftig. Op het moment dat jouw gezonde ik stevig genoeg is, komt er ruimte om jouw afgesplitste-ik terug te brengen. Je zal je hierdoor weer completer voelen. Zonder het te weten ervoer je ergens heel diep vanbinnen een leegte. Alsof iets ontbrak. Door het te herenigen, voel je nu het verschil. De primaire emoties die hierbij loskomen zijn dan krachtig, heftig, kort maar ze maken jou terug schoon. Je hebt ook het recht en de keuze om het niet onder ogen te zien, dat is volstrekt ok. Alleen heeft het andere consequenties.

Bron: De Fontein . Vind je plek. Grip op je leven door inzicht in je familiesysteem - Els Van Steijn